تعیین ارزش تغذیه ای هفت از علف های هرز مزارع یونجه با استفاده از روش تولید گاز و خوشخوراکی

هدف از انجام این تحقیق تعیین ارزش غذایی هفت گونه از علف¬های هرز موجود در مزارع یونجه شامل: acroptilon repens، achillea millefolium وcrepis sancta از خانواده پهن برگ¬ها، bromus tectorum ,dactylis glomerata و alopecurus myosuroides از خانواده گراس¬ها و pall.melilotus officinalis(l.) از خانواده لگومینوزها از طریق تجزیه¬پذیری، ضرایب هضمی ماده خشک به روش in vitro به مدت 0، 2، 12، 24، 48 و 72 ساعت انکوباسیون و تولید گاز در ساعات 2، 4، 6، 8، 12، 16، 24، 36، 48، 72 و 96 و خوشخوراکی (به روش مصرف کوتاه مدت) با استفاده از شاخص stir مورد مطالعه قرار گرفت. داده¬های به دست آمده در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از نرم افزار sas (2003) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. با مقایسه میزان گاز تولیدی از تخمیر علف¬های هرز و یونجه در 96 ساعت پس از انکوباسیون یونجه و علف پشمکی بیشترین و کمترین میزان گاز تولیدی را به اختصاص دادند (به ترتیب با 65/163 و 35/123 میلی لیتر به ازای هر گرم ماده خشک)، پتانسیل تولید گاز (a+b) به ترتیب برای یونجه و علف پشمکی 30/181 و 74/108 میلی لیتر بر گرم ماده خشک بدست آمد که بیشترین و کمترین مقدار را داشتند (05/0>p). ناپدید شدن ماده خشک برای یونجه در 72 ساعت انکوباسیون (36/91 درصد ماده خشک) بیشتر از بقیه علوفه¬ها بود علف پشمکی کمترین میزان ناپدید شدن (39/41) را در بین علوفه¬های مورد آزمایش داشت، ماده خشک یونجه و علف پشمکی به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار a )بخش سریع تجزیه) را در بین علوفه¬ها، به ترتیب 95/9 و 40/22 درصد داشتند. بخش با پتانسیل تجزیه¬پذیری کم (b) و نرخ ناپدید شدن ماده خشک برای شبدر شیرین و تلخه به ترتیب بیشتر از بقیه علوفه¬ها بود. در بین علوفه¬های مورد آزمایش یونجه و علف پشمکی به ترتیب بیشترین و کمترین انرژی قابل متابولیسم و قابلیت هضم ماده آلی را داشتند. نسبت خوشخوراکی برای گونه¬های مختلف علف¬های هرز به صورت تازه و خشک اندازه¬گیری شد و مشخص گردید که خوشخوراکی علف¬های هرز خانواده گراس¬ها در حالت تازه بالاتر از سایر گونه¬های مورد آزمایش می¬باشد و خوشخوراکی پهن برگ¬ها چه در حالت تازه و چه در حالت خشک بجز تلخه کمتر از یونجه می¬باشد، نتایج نشان داد که در بین گونه¬های مورد مطالعه از نظر ترکیبات شیمیایی اختلافاتی وجود داشت (05/0>p). میزان پروتئین خام بین 30/14 تا 53/9 درصد ماده خشک و ndf بین 70/58 تا 76/33 درصد ماده خشک و adf بین 85/28 تا 49/19 درصد ماده خشک متغیر بود که این تفاوتها می¬بایستی در ارزیابی و برنامه¬ریزی جهت تنظیم جیره¬های غذایی مدنظر قرار گیرد.